1. Hiểu về nắng hướng Tây
1.1. Đặc điểm nắng hướng Tây
Những ngôi nhà hay căn hộ đón nắng từ hướng Tây thường giống như một cái lò hầm nóng bỏng vào mỗi buổi chiều. Đúng như một bài hát dân gian “Ráng mây Tây rực rỡ, lố dịu êm”, ánh nắng mặt trời từ hướng Tây không bao giờ biết thương xót. Ánh nắng gay gắt này không chỉ khiến không gian sống thêm ngột ngạt, mà còn làm cho nhiệt độ trong nhà tăng lên đáng kể. Vào mùa hè, nhiệt độ ban công có thể lên đến 42 độ C, điều này có thể khiến các vật dụng trong nhà bị ánh nắng chiếu trực tiếp vào dễ bị hư hỏng.
Nắng hướng Tây còn đặc biệt “gây thù chuốc oán” với những chủ nhân của ngôi nhà bởi nó không chỉ đến vào mùa hè mà quanh năm. Ánh nắng chiều từ hướng Tây không chỉ mang lại cái nóng, mà còn chứa đựng lượng tia UV cao, gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và đồ đạc trong nhà. Chính vì vậy, việc lựa chọn cây trồng che nắng cho hướng này trở thành một phần không thể thiếu trong thiết kế nhà ở hiện đại.
1.2. Thách thức cho cây trồng
Khi chúng ta nói về việc trồng cây ở khu vực hướng Tây, thách thức không chỉ đến từ cái nóng và ánh nắng rực rỡ, mà còn từ những trận mưa nhiệt đới và gió mạnh. Nhiều loại cây dù có khả năng chịu đựng nắng gay gắt nhưng lại không thể đối mặt với mưa dài ngày hay gió lớn. Do đó, khi lựa chọn cây trồng, cần tìm những loại cây không chỉ chịu nắng, chịu nóng mà còn có khả năng chịu đựng thời tiết khắc nghiệt, đa dạng của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.
Chính việc đối mặt với nắng gay gắt, nhiệt độ cao và gió mạnh đã đặt ra yêu cầu rất nghiêm ngặt về việc chọn loại cây trồng ở hướng Tây. Cây trồng ở đây không chỉ cần có sức sống mãnh liệt mà còn phải có cấu trúc vững chắc để không bị gió thổi bay hay bị mưa làm hỏng rễ. Nếu không lựa chọn đúng loại cây, chúng ta sẽ dễ dàng thất bại với cảnh tượng cây cối khô héo, lá vàng úa và cây gãy đổ.
2. Lựa chọn loại cây
2.1. Cây cảnh lá
Cây cảnh lá không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn có khả năng che nắng tuyệt vời. Những loại cây cảnh lá như cây trúc quân tử, cây dừa cạn, cây bàng Đài loan, cây phát tài là những lựa chọn hoàn hảo cho khu vực hướng Tây.
Cây trúc quân tử là loại cây phong thủy phổ biến trong nhiều gia đình. Với khả năng phát triển đến chiều cao 2m, cây trúc quân tử không chỉ che chắn nắng mà còn mang lại một không gian thiền định nhẹ nhàng. Điều đặc biệt là cây này rất dễ chăm sóc, chịu hạn tốt và có thể sống trong điều kiện ánh sáng mạnh.
Cây dừa cạn, một cái tên nghe đã thấy mát mẻ, cũng là lựa chọn lý tưởng cho hướng Tây. Cây có thể chịu được tình trạng nắng nóng và thiếu nước, phát triển tốt trong điều kiện khắc nghiệt. Chỉ cần một chút nước và ánh nắng, cây dừa cạn sẽ mang lại màu xanh tươi mát cho không gian sống.
Cây bàng Singapore và cây phát tài cũng là những cây cảnh lá mạnh mẽ, không chỉ có khả năng chịu nắng tốt mà còn dễ chăm sóc. Với dáng vẻ nhỏ gọn, cây bàng Singapore tạo ra một lớp lá dày, che chắn ánh nắng gay gắt. Cây phát tài, ngoài tác dụng che nắng, còn được cho là mang lại may mắn và phúc lộc cho gia chủ.
2.2. Cây hoa
Nếu bạn yêu thích sự sặc sỡ và hương thơm dịu nhẹ, cây hoa là một lựa chọn không thể bỏ qua. Đặc biệt là cây hoa giấy, cây sử quân tử, cây hoa hồng leo, cây thường xuân, cây cẩm tú mai.
Cây hoa giấy là lựa chọn tuyệt vời cho hướng Tây bởi khả năng sinh tồn mạnh mẽ. Bất chấp cái nắng gay gắt, cây hoa giấy vẫn đứng vững, nở rộ với những bông hoa rực rỡ màu sắc. Đặc tính dễ sống, ít cần tưới nước của cây hoa giấy cũng là điểm cộng lớn, phù hợp với điều kiện khắc nghiệt của hướng Tây.
Cây sử quân tử cũng là một lựa chọn không tồi. Với hoa màu phớt hồng hoặc đỏ tươi, cây không chỉ làm mát không gian mà còn làm dịu đi cái nắng chiều bằng hương thơm dịu nhẹ. Hoa hồng leo lại mang một vẻ đẹp kiêu sa, có khả năng chịu hạn và nắng tốt, tạo nên giàn hoa rực rỡ che chắn ánh nắng trực tiếp.
Cây thường xuân và cây cẩm tú mai cũng không thể thiếu trong danh sách này. Cây thường xuân với khả năng phát triển nhanh, bám chắc vào các bề mặt, tạo nên một lớp phủ xanh mát. Cây cẩm tú mai với hoa nhỏ xinh màu tím hồng không chỉ làm mát mà còn làm đẹp cho không gian sống.
2.3. Cây ăn trái
Nếu vừa muốn che nắng vừa muốn thu hoạch trái cây, cây ăn trái là sự lựa chọn thông minh. Các loại cây thích hợp bao gồm cam, quýt, bưởi, ổi, chôm chôm, xoài.
Cây cam, quýt, bưởi là những loại cây ăn trái ưa sáng, thích hợp với ánh sáng trực tiếp. Khi trồng những loại cây này ở hướng Tây, không chỉ tận dụng được ánh sáng chiều mà còn thu được những trái cây tươi ngon, giàu dinh dưỡng.
Ổi là một loại cây dễ chăm sóc, ưa sáng và có thể trồng ở những vị trí hướng Tây. Không gì tuyệt vời hơn khi mỗi buổi chiều mát mẻ, ngồi dưới tán ổi, tận hưởng trái cây ngon lành do chính tay mình trồng.
Chôm chôm và xoài cũng là những lựa chọn tốt. Cây chôm chôm với tán lá rộng, hoa và quả rợp bóng mát cả một khu vườn. Cây xoài lại mang lại những trái xoài chín mọng, thơm ngon, phù hợp với điều kiện ánh sáng và nhiệt độ cao của hướng Tây.
2.4. Cây thuốc
Nếu bạn quan tâm đến sức khỏe và muốn có nguồn thuốc tự nhiên, cây thuốc là lựa chọn không thể bỏ qua. Nghệ, sả, mật gấu, lô hội là những loại cây có thể trồng ở hướng Tây.
Cây nghệ không chỉ là một loại gia vị quen thuộc trong bếp mà còn là một cây thuốc quý với nhiều tác dụng chữa bệnh. Nghệ có khả năng chịu nắng tốt, dễ trồng và chăm sóc.
Cây sả cũng là một cây thuốc với nhiều công dụng. Trồng cây sả ở hướng Tây không chỉ để che nắng mà còn giúp xua đuổi muỗi, tạo hương thơm dễ chịu.
Mật gấu và lô hội là những cây thuốc vừa dễ trồng vừa có nhiều công dụng. Mật gấu giúp trị đau bụng, tiêu hóa kém, trong khi lô hội có tác dụng làm đẹp da, chữa bệnh.
2.5. Cây leo
Nếu bạn muốn tạo không gian xanh mát từ trên cao xuống, cây leo là lựa chọn lý tưởng. Các loại cây leo như cây dây leo thủy tiên, hoa giấy leo, dây leo hoa nhài, dây leo hoa tử đinh hương, dây leo thiên lý là những lựa chọn tuyệt vời.
Cây dây leo thủy tiên phù hợp trồng ở tường hoặc hàng rào, tạo nên một lớp lá xanh mát và hoa trắng tinh khôi vào mùa hè. Hoa giấy leo lại mang đến sự rực rỡ, sặc sỡ, dễ dàng leo phủ khắp các bức tường.
Dây leo hoa nhài và dây leo hoa tử đinh hương có hoa thơm ngát, không chỉ làm không gian sống thêm xanh mát mà còn làm dịu nhẹ tâm hồn. Dây leo thiên lý vừa đẹp vừa ngon, có thể dùng làm món ăn, trồng ở các khu vực có bán bóng râm.
3. Gợi ý cây che nắng hướng Tây
3.1. Cây lá
Cây lá không chỉ giúp che nắng mà còn mang lại vẻ đẹp cho không gian sống. Các loại cây lá như cây phong lá đỏ, cây dẻ gai, cây thiết mộc lan, cây cọ Sago, cây dẻ gai Nhật Bản là những lựa chọn lý tưởng.
Cây phong lá đỏ nổi bật với màu lá đỏ rực khi mùa thu đến, tạo nên một vẻ đẹp đầy lãng mạn. Cây dẻ gai với lá xanh quanh năm, phù hợp với ánh sáng gián tiếp, giúp làm mát không gian.
Cây thiết mộc lan và cây cọ Sago là những cây lớn, lá to, xanh quanh năm, chịu bóng râm tốt. Cây dẻ gai Nhật Bản cũng là lựa chọn tốt với đặc điểm lá xanh, khả năng chịu bóng râm.
3.2. Cây hoa
Cây hoa không chỉ tạo bóng mát mà còn thêm phần lãng mạn, sặc sỡ. Các loại cây hoa như bông trang, hoa giấy, hoa sứ, hoa mai vàng, hoa vạn niên tùng là những lựa chọn không thể thiếu.
Bông trang với màu đỏ rực rỡ, dễ chăm sóc, chịu nắng tốt. Hoa giấy với nhiều màu sắc, chịu nắng và mưa tốt. Hoa sứ không chỉ đẹp mà còn có hương thơm dễ chịu. Hoa mai vàng mang lại vẻ đẹp quý phái, trong khi hoa vạn niên tùng với khả năng chịu nắng và mưa tốt, tạo không gian xanh mát quanh năm.
3.3. Cây ăn trái
Những trái cây ngon lành không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng mà còn tạo bóng mát. Các loại cây như cây lựu, cây quất, cây vải, cây nhãn, cây xoài, cây bơ, cây chôm chôm, cây sầu riêng, cây mít, cây chanh dây, cây na là những lựa chọn tuyệt vời.
Cây lựu với hoa đỏ và trái ngon giúp làm mát và đẹp mắt. Cây quất vừa là cây cảnh vừa là cây trái, thích hợp cho ban công hướng Tây. Cây vải và cây nhãn cho trái ngọt, bóng mát, dễ trồng. Cây xoài và cây bơ với trái ngon và tán rộng. Cây chôm chôm, cây sầu riêng, cây mít tạo bóng mát và trái cây ngon. Cây chanh dây và cây na cũng là lựa chọn không tồi cho hướng Tây.
3.4. Cây thuốc
Nếu quan tâm đến sức khỏe, cây thuốc là lựa chọn không nên bỏ qua. Cây Bồ Công Anh, cây Lá Gừng, cây Húng Quế là những cây có thể trồng ở hướng Tây.
Cây Bồ Công Anh là loài thảo dược có nhiều công dụng chữa bệnh, chịu nắng tốt. Cây Lá Gừng và cây Húng Quế có thể chịu nắng gián tiếp, phù hợp với vị trí bán râm, vừa là cây thuốc, vừa là gia vị cho bữa ăn thêm ngon.
3.5. Cây leo
Cây leo là lựa chọn lý tưởng cho những không gian hẹp, muốn tạo một lớp phủ xanh mát. Các loại cây leo như cây Bìm Bìm, cây Dây Thường Xuân, cây Hoa Giấy là những lựa chọn tốt.
Cây Bìm Bìm với khả năng chịu nắng tốt, dễ trồng. Cây Dây Thường Xuân với màu xanh mát, bám chặt vào bề mặt tường. Cây Hoa Giấy với hoa sặc sỡ, chịu nắng tốt, phù hợp cho hướng Tây.
4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
4.1. Chuẩn bị đất
Để có được những cây trồng khỏe đẹp, việc chuẩn bị đất là vô cùng quan trọng. Đất cần được đảm bảo khả năng thoát nước tốt, tránh tình trạng ứ đọng gây hại cho rễ cây. Bạn có thể bổ sung các chất hữu cơ như phân compost, xơ dừa để cải thiện độ thoát nước và giữ ẩm. Đất nên có độ pH từ 6-7, nếu đất quá chua có thể bổ sung vôi bột để điều chỉnh độ pH. Đừng quên bón phân hữu cơ như phân chuồng, phân vi sinh để cung cấp dinh dưỡng cho cây từ khi trồng.
4.2. Cách trồng
Khi trồng cây, điều quan trọng là lựa chọn các loại cây thích hợp với điều kiện ánh sáng hướng Tây. Có thể trồng các loại cây bụi, cây leo hoặc cây bóng mát. Cây cao ở phía đông có thể giúp che bớt ánh nắng chiều tối. Khoảng cách trồng giữa các cây thường khoảng 1-2m, tùy thuộc vào loại cây. Sau khi trồng, cần tưới nước đều đặn, đặc biệt vào mùa nắng gắt. Sử dụng lớp phủ như rơm, cỏ khô để giữ ẩm cho đất. Bón phân hữu cơ 2-3 tháng một lần để cây phát triển tốt.
4.3. Tưới nước
Cây trồng hướng Tây cần được tưới nước thường xuyên, đặc biệt là vào mùa khô và khi cây ra hoa, kết trái. Một phương pháp tưới nước hiệu quả là tưới rãnh với nước ngập một nửa rãnh. Khi nước ngấm đều, tháo kiệt, tránh để nước đọng lâu vì sẽ phát sinh nấm bệnh.
4.4. Bón phân
Việc bón phân nên được thực hiện hợp lý để cây phát triển tốt. Hàng năm, bón thúc cho cây bằng phân bón NPK tỷ lệ 3:1:1 và các loại phân khác theo mức cần thiết. Để bón phân đều hơn, có thể lật toàn bộ đất lên, đào rãnh giữa các hàng cây sâu 20-25cm, rộng 25-30cm. Tận dụng lá và cành cây đã đốn để ép xanh kết hợp với phân hữu cơ giúp tăng cường dưỡng chất cho cây.
4.5. Cắt tỉa
Cắt tỉa cây là bước quan trọng để giữ cây phát triển đều và khỏe mạnh. Xới đất cho tơi xốp, ngắt bỏ chùm hoa bói đầu tiên để tăng cường sinh trưởng và ức chế phát dục cho cây trong giai đoạn đầu. Kiểm soát số lượng hoa trái để tránh quá tải, đặc biệt là tỉa bớt những nụ, hoa, trái dị dạng và sâu bệnh. Thường xuyên tỉa lá già và sâu bệnh để cây luôn khỏe mạnh.
4.6. Phòng trừ sâu bệnh
Phòng trừ sâu bệnh là bước không thể thiếu vì cây trồng hướng Tây dễ bị tấn công bởi sâu bọ và nấm bệnh. Bón phân hữu cơ hoặc các loại phân lân, kali giúp cây khỏe mạnh. Chú ý diệt kiến vì chúng ăn hết quả ngay cả khi quả còn xanh. Khi chuyển cây từ khay ươm sang chậu hoặc luống, cần chú ý tránh làm đứt rễ, nếu không trong 2-3 ngày đầu, che nắng cho cây và tưới nước đều để cây hồi phục.
5. Lưu ý khi trồng cây che nắng hướng Tây
5.1. Chọn cây phù hợp
Điều quan trọng nhất khi trồng cây che nắng hướng Tây là chọn cây có khả năng chịu nắng và chịu hạn tốt. Một số loại cây như hoa giấy, cây sử quân tử, hoa hồng leo, cây thường xuân, cây trúc quân tử rất phù hợp. Cũng cần cân nhắc chọn cây chịu mưa tốt để phù hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa của Việt Nam.
5.2. Khoảng cách trồng
Khoảng cách trồng cây cũng đóng vai trò quan trọng để đảm bảo cây phát triển mạnh khỏe và đạt hiệu quả che nắng tốt. Nếu diện tích lớn như sân trước, có thể trồng cây cao, tán rộng như cây bàng, cây phượng. Với không gian hẹp như ban công, sân thượng, nên chọn cây nhỏ như cây hoa giấy, cây sử quân tử, cây trúc quân tử với khoảng cách trồng khoảng 50-80 cm.
5.3. An toàn cho con người và môi trường
An toàn cho con người và môi trường là yếu tố không thể bỏ qua. Nên chọn cây có khả năng chịu nắng, khô hạn, không gây hại cho người như cây hoa giấy, cây trúc quân tử, cây trầu bà. Một số loại cây như lưỡi hổ, lưỡhổ còn có khả năng hấp thụ các chất độc từ không khí, giúp cải thiện chất lượng không khí xung quanh. Điều này không chỉ giúp tạo ra không gian sống an toàn mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe gia đình bạn.
5.4. Vẻ đẹp kiến trúc
Vẻ đẹp kiến trúc và thẩm mỹ của ngôi nhà cũng là một yếu tố quan trọng khi lựa chọn cây trồng che nắng hướng Tây. Cây trúc quân tử, cây cau vàng, cây phát tài với dáng vẻ uyển chuyển, lá xanh tươi tạo nên vẻ trang nhã, sang trọng cho không gian sống. Những loại cây này không chỉ là “chiếc khiên” chống lại cái nắng gay gắt mà còn là “nghệ sĩ” tạo nên những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp quanh nhà.
Cây hoa tử đằng, hoa triệu chuông, cúc tần Ấn Độ khi phát triển sẽ tạo nên những bức màn xanh mát, che phủ ban công và lan can. Đây như là những chiếc rèm xanh tự nhiên, vừa làm mát không gian sống, vừa tạo nên một góc thư giãn lý tưởng, nơi bạn có thể ngồi nhâm nhi tách trà, thưởng thức vẻ đẹp tự nhiên mỗi buổi chiều.
Các loại cây này không chỉ có tác dụng chức năng mà còn mang lại giá trị thẩm mỹ cao, góp phần tạo nên sự hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc hiện đại. Một ngôi nhà trồng nhiều cây xanh không chỉ trở thành nơi trú ẩn an toàn khỏi cái nóng mà còn là một kiệt tác nghệ thuật sống động, nơi mà thiên nhiên và kiến trúc hòa quyện vào nhau.
6. Kết luận
Trồng cây che nắng hướng Tây không chỉ mang lại sự mát mẻ, thoải mái cho không gian sống mà còn bảo vệ sức khỏe, cải thiện chất lượng không khí và nâng tầm vẻ đẹp kiến trúc ngôi nhà. Để đạt được hiệu quả cao nhất, việc lựa chọn loại cây phù hợp với điều kiện ánh sáng, khí hậu, nhu cầu thẩm mỹ là vô cùng quan trọng.
Những loại cây như cây trúc quân tử, cây dừa cạn, cây lựu, cây bồ công anh, hoa tử đằng đều là những lựa chọn lý tưởng với khả năng chịu nắng, chịu hạn, dễ chăm sóc. Ngoài ra, việc áp dụng đúng các kỹ thuật trồng và chăm sóc như tưới nước, bón phân, cắt tỉa và phòng trừ sâu bệnh cũng đóng vai trò quyết định đến sự phát triển của cây.
Không những thế, lưu ý về an toàn cho con người và môi trường, cũng như đảm bảo khoảng cách trồng hợp lý đều cần thiết để tạo ra một khu vườn che nắng hướng Tây hiệu quả, xanh mát và đẹp mắt.
Hãy để những cây xanh không chỉ là “chiếc khiên” bảo vệ khỏi nắng gắt mà còn là “nghệ sĩ” vẽ nên bức tranh màu xanh rực rỡ cho không gian sống của bạn. Hãy bắt đầu từ hôm nay, chọn cho mình những loại cây yêu thích và biến ngôi nhà của bạn thành một tổ ấm xanh mát, an lành giữa lòng thành phố nóng bức.
